„Moje dziecko nie mówi/ mało mówi/ zniekształca wyrazy/ zamienia sylaby lub głoski, a logopeda skierował na badanie słuchu. Przecież on/ona doskonale słyszy.” (rodzic)
Czasem wrażenie rodzica jest mylące. Otoczenie uważa, że dziecko ma prawidłowy słuch, a badania specjalistyczne wykazują np. niewielki niedosłuch, niezauważalny w codziennym życiu, który może jednak wpływać na rozwój mowy, rozumienie mowy itd.
Badanie słuchu jest zatem konieczne, by wykluczyć niedosłuch, jako przyczynę trudności w nabywaniu mowy.
W badaniach prowadzonych przez dr M. Śmiechurę i zespół ustalono, że przyczyny opóźnionego rozwoju mowy w badanej grupie dzieci były bardzo różne. U ok. 1/3 badanych dzieci, ich podłożem było uszkodzenie słuchu. (1)
Niedosłuch w stopniu umiarkowanym do 40 dB powoduje już opóźnienie rozwoju mowy, natomiast prelingwalne podwyższenie progu słuchowego o 60 dB powoduje, że dziecko nie rozwinie samodzielnie mowy artykułowanej. Szczególnie ważna jest fizjologiczna percepcja w zakresie 250-4000 Hz, gdyż w tym zakresie zawarte są formaty samogłosek i dźwięcznych spółgłosek. (2)
Czy logopeda bada słuch dziecka w gabinecie?
Logopeda w gabinecie nie posiada specjalistycznego sprzętu, aby przeprowadzić dokładne badanie słuchu. Może jedynie wykonać podstawowe orientacyjne badanie słuchu fizjologicznego (słyszenie dźwięków z otoczenia) oraz badanie słuchu fonematycznego (słyszenie głosek)
Zatem, czy logopeda może skierować dziecko na badania słuchu?
Tak! Logopeda może i powinien kierować do innych specjalistów, gdy coś w rozwoju dziecka budzi jego wątpliwości. Logopeda może poprosić o konsultacje m.in. laryngologa, fizjoterapeuty, psychologa, neurologa, foniatry id.
Dlaczego?
Ponieważ kluczowe dla skuteczności terapii jest ustalenie przyczyny trudności rozwojowych u pacjenta, a tym samym programu terapii.
Jakie badanie zleci logopeda?
Najczęściej będzie to wizyta laryngologiczna. Po ocenie stanu zdrowia uszu, lekarz oceni czy konieczne są dalsze badania.
Jakie badania słuchu można wykonać dziecku?
- audiometria tonalna
- tympanometria
- otoemisja akustyczna
Audiometria tonalna
Badanie słuchu subiektywne, wykonywane od 8 roku życia. Zawsze poprzedzone jest otoskopowaniem ucha. Pacjentowi zakładamy słuchawki, przez które podawane są dźwięki tonalne o różnych częstotliwościach w momencie, kiedy pacjent słyszy pierwszy cichy dźwięk naciska przycisk. Dzięki przeprowadzonemu badaniu możemy określić próg słyszenia, rodzaj i stopień uszkodzenia słuchu.
Otoemisja akustyczna
Diagnostyczne, nieinwazyjne badanie ucha wewnętrznego, wykonywane również jako przesiewowe badanie po narodzinach dziecka, całkowicie bezpieczne i bezbolesne. U nas dostępna rozszerzona wersja tego badania w postaci. Badanie wykonywane już od pierwszego miesiąca życia.
Tympanometria
Specjalistyczne badanie obiektywne. Bezinwazyjne i bezbolesne pozwala zdiagnozować np. zapalenie ucha środkowego, otosklerozę, niedrożność trąbki słuchowej. Bardzo często wykonywane u małych dzieci. Podczas badania do ucha przykładana jest mała sonda pomiarowa. Badanie nie wymaga współpracy pacjenta, poprzedzone jest otoskopią lub videootoskopią ucha.
Artykuł powstał w wyniku współpracy z SATIS Pracownia Słuchu w Bielsku-Białej
W SATIS Pracownia Słuchu szczególnie dba się o najmłodszych i tych, trochę starszych. Słuch Waszych dzieci jest dla nas szczególnie ważny. W SATIS prowadzone są kompleksowe badania dzieci w każdym wieku – od niemowląt przez starszaków, po młodzież. Im wcześniej zdiagnozowany zostanie ubytek słuchu, tym szanse na prawidłowy rozwój są większe.
(1) Małgorzata Śmiechura, Renata Pepaś, Małgorzata Strużycka, Wiesław Konopka [w] Otorynolaryngologia 2013, 12(1): 30-33,
(2) Pruszewicz A. Foniatria kliniczna. PZWL, Warszawa 1992 [w] Otorynolaryngologia 2013, 12(1): 30-33,