Przychodzi dziecko do logopedy i… nie współpracuje. Co robić?

Artykuł ten powstał na podstawie webinaru, który prowadziłam 17.06 na Facebooku pt. „Proste i skuteczne zabawy logopedyczne dla dzieci”. Było to ponad godzinne spotkanie dla logopedów i terapeutów, podczas którego przeprowadziłam studium przypadków dzieci z trudnościami rozwojowymi, ich zasoby oraz trudne sytuacje i sposoby, jak sobie z nimi poradzić.

Artykułu tego wysłuchasz także w wersji audio. Znajdź mnie na Spotify: logopestka.pl o tutaj

Jesteś logopedą, terapeutą? Na co dzień pracujesz z dziećmi w wieku przedszkolnym oraz młodszym? A może jesteś rodzicem, który kontynuuje zalecenia logopedy/terapeuty w domu?

Wyznaczasz sobie cel logopedyczny, ukierunkowany np. na usprawnienie narządów mowy, poszerzenie zasobu mowy czynnej i biernej. Przygotowujesz pomoce dydaktyczne, zabawki, dajesz z siebie całą energię i zapał.

Następnie przychodzi dziecko do gabinetu i… wcale nie chce się bawić.

Co teraz? Jak sobie poradzić z taką sytuacją? Jak zachęcić dziecko do współpracy? W jaki sposób je przekonać? Gdzie leży problem?

Zastanówmy się najpierw, co może być przyczyną powyżej opisanej sytuacji.

• Może tkwi ona w deficytach rozwojowych dziecka, w jego trudnościach?
• A może to wynik Twoich niekompetencji?
• A może niewłaściwie dobrane zabawki oraz zabawy niedostosowane do realnych potrzeb dziecka?

Pracę logopedy i terapeuty, znacznie ułatwiłoby posiadanie w zanadrzu tajnego klucza, do otwierania dziecięcych serc, pokładów zainteresowania, zaangażowania, motywacji i skupienia. Umożliwiłby on natychmiastowe rozpoznanie przyczyny i wprowadzenie odpowiednich działań.

Czy jednak, gdyby tak było, badawczy pierwiastek pracy specjalisty, nie zanikłby? Jego analizy, łączenie faktów i obserwacji, poszukiwanie nowych dróg pracy z pacjentem, testowanie i eksperymentowanie nie miałyby celu. A czyż to właśnie nie ten proces dochodzenia do wiedzy i odnajdowania klucza do pacjenta – do każdego indywidualnie – czyni pracę specjalisty tak rozwijającą i twórczą?

Najczęściej występujące trudności podczas zajęć terapii logopedycznej/terapeutycznej:

• uwaga przerzutna, krótkotrwała,
• wybieranie coraz to nowszych zabawek wydaje się nie mieć końca (zrzucanie z półek, rozrzucanie na podłodze, złość, dezorientacja),
• pobudzenie ruchowe,
• uwaga i zainteresowanie – tylko wybrane tematy,
• zabawa na swój sposób, dziecko nie współpracuje z logopedą, niechętnie przystaje na propozycje logopedy, ma własny pomysł na zabawę
• dziecko próbuje wprowadzić swoje zasady,
• wrażliwość, wyciszenie, nieśmiałość

Spróbuj tego, gdy dziecko nie współpracuje:

• Daj czas i przestrzeń dziecku i sobie,
• Zadbaj o poczucie bezpieczeństwa np. poprzez wprowadzenie stałego powtarzającego się elementu (rytuału) np. zabawy paluszkowe, masażyki dziecięce z wierszykiem),
• nawiąż relację – poznajcie się, obserwuj dziecko i reaguj na jego potrzeby,
• zaspokajaj potrzebę głodu ruchu, również poprzez elementy muzyki, logorytmiki,
• podążanie za dzieckiem (obserwacja, dostosowanie zabawy i celu),
• częsta zmiana aktywności (co kilka minut, statyczne- czynne),
• wprowadzanie umowy z dzieckiem, zasad w gabinecie (od pierwszych zajęć, wyjaśnienie ich rodzicowi),
• zaangażowanie rodzica podczas terapii logopedycznej (jego aktywny udział w zabawach),
• wplatanie do różnych zabawy celu logopedycznego (różne cele np. ćwiczenia pamięci słuchowej, ćwiczenia narządów mowy, utrwalanie wywołanej głoski) – cel ogólnorozwojowy,
• wykorzystanie przyniesionej przez dziecko zabawki lub pacynki-pomocnika,
• motywuj dziecko,
• Logopedo bądź autentyczna/y! Czerp radość z zabawy z dzieckiem. Realne zaangażowanie osoby dorosłej w zabawę czyni ją atrakcyjną dla dziecka.

* Doskonale opisane progi rozwoju dziecka znajdziesz w pozycji „Karty diagnozujące. 10 etapów rozwoju dziecka od 4. do 36. miesiąca życia” J. Cieszyńska, M. Korendo

W terapii logopedycznej nie ma właściwych i niewłaściwych ZABAW z dzieckiem. Jeżeli przyświeca jej cel (edukacyjny, logopedyczny, terapeutyczny) – jest wartościowa dla dziecka.