7 najważniejszych zasad. Jak ogarnąć grupowe zajęcia logopedyczne w przedszkolu?

Jeżeli:

• jesteś logopedą i pracujesz w przedszkolu lub kilku
• prowadzisz terapię logopedyczną w formie zajęć grupowych
• nie wiesz jak zabrać się za organizowanie swojej pracy

Ten artykuł jest dla ciebie.

Zacznijmy od tego, że o tym, sposób pracy logopedy w przedszkolu określa rozporządzenie MINISTRA EDUKACJI NARODOWEJ z dnia 9 sierpnia 2017 r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach (Dz. U. poz. 1591, z 2018 r. poz. 1647 oraz z 2019 r. poz. 323) . Znajdziemy tam m.in. wytyczne:

„§ 9. Zajęcia logopedyczne organizuje się dla uczniów z deficytami kompetencji i zaburzeniami sprawności językowych. Liczba uczestników zajęć nie może przekraczać 4.”

Liczba 4 jest tu kluczowa. Określa ona zatem grupowy charakter zajęć logopedycznych prowadzonych w przedszkolu.

Jak sprostać temu wymaganiu gdy każde dziecko ma inną wadę wymowy? Dzieci są w różnym wieku, inne możliwości i potrzeby? Jak dobrać dzieci do grup? Jak zorganizować takie zajęcia, aby każde dziecko z nich skorzystało?

Kluczem do efektywnej pracy logopedy w przedszkolu jest zatem dobra organizacja pracy już od września.

Logopedę w przedszkolu powinien cechować multitasking – czyli wielozadaniowość (o cechach logopedy pisałam już kiedyś tutaj)

Świetnie sprawdzą się w tej roli takie miksy zawodowe jak np. nauczyciel wychowania przedszkolnego i logopeda w jednym (to akurat także ja, z czego czerpię pełnymi garściami 😉 Taka osoba, doskonale potrafi poradzić sobie z grupą dzieci, zorganizować ich i swoją prace na różnych poziomach i w różnych obszarach, zyskać ich uwagę, reagować na różne potrzeby. Brzmi to dość skomplikowanie. Nie przerażaj się, nie zniechęcaj! Zwłaszcza, jeśli stoisz u progu swojej ścieżki zawodowej. Przestrzegając kilku punktów, możesz znacznie ułatwić sobie to zadanie i przybliżyć siebie i podopiecznych do poczucia sukcesu.

7 najważniejszych zasad. Jak ogarnąć grupowe zajęcia logopedyczne w przedszkolu?

Zasada 1. Właściwa diagnoza

Podczas prowadzenia badań przesiewowych na początku roku szkolnego notuj, bazgraj, rysuj – obojętne! Rób wszystko to, co potem, gdy już nie będziesz miała tych 75, 125 lub 200 dzieci przed sobą, pomoże Ci przypomnieć sobie dziecko i ustalić, czy zostanie przez Ciebie zakwalifikowane na zajęcia logopedyczne, jakiej porady możesz udzielić rodzicowi, jakie konsultacje specjalistyczne zalecisz.

Zasada 2. Dobór dzieci do grup

Uff! Badania przesiewowe wszystkich przedszkolaków masz już za sobą. Myślisz, że najbardziej pracochłonna część już za tobą. Nic bardziej mylnego. Teraz czeka Cię kwalifikowanie dzieci na zajęcia. Ale nie martw się. To właśnie ten moment, w którym Twoje dodatkowe zapiski na karcie badania mowy będą kluczowe.

Kryteria doboru dzieci do grup logopedycznych:

Oto kryteria, które sama stosuję dobierając dzieci do grup na zajęcia logopedyczne:

a) wiek dziecka (staram się, aby grupa była w zbliżonym wieku, nie łącze 3 latków i 6-latków. Dzieci mają inne wady wymowy, inaczej pracują – zbyt duże różnice w poziomie rozwoju utrudniają efektywną pracę, więc zwykle nie tworzę takich połączeń)

b) wada wymowy (dobieram dzieci pod względem wady wymowy, idealnie byłoby gdyby udało się dobrać 4 dzieci np. z seplenieniem głosek szumiących lub rotacyzmem. Tak staram się tworzyć grupy, jednak nie zawsze jest to możliwe. Jednak dużą trudnością, byłoby pracować w jednej grupie z dziećmi, u których do wywołania jest r, s, f oraz sz, lub dyslalia oraz ORM.

Chociaż, cóż… i takie grupy się zdarzają. Czasami, jest to sytuacja sporadyczna, spowodowana niską frekwencją dzieci np w okresie jesienno-zimowym chorobowym.

Zasada 3. Doprecyzowanie diagnozy

Jeżeli nadal twoja grupa wybranych dzieci jest zbyt duża, to możesz przeznaczyć kilka godzin pracy na wykonanie bardziej szczegółowych diagnoz. Często sam arkusz przesiewowego badania mowy nie wystarcza. Pomoże to przyjrzeć się lepiej dzieciom o podobnych z pozoru wadach wymowy, by móc wybrać spośród nich te najbardziej potrzebujące twojej pomocy. A pozostałe skierować w odpowiednie miejsca w Twoim mieście, gdzie otrzymają opiekę specjalistyczną.

Zasada 4. Współpraca z rodzicami

Dzięki dokonanym przez ciebie diagnozom, będziesz mogła każdemu rodzicowi wręczyć informację opisującą zaobserwowane przez ciebie wady wymowy u dziecka, trudności komunikacyjne. Zaleć w nich niezbędne konsultacje np. laryngologiczną, ortodontyczną, gdy masz wątpliwości lub zaobserwowałaś coś niepokojącego.

Ustal zasady waszej współpracy. Przygotuj dla rodziców informacje, które uważasz za ważne. Chcesz, aby każde dziecko przynosiło na zajęcia zeszyt? Napisz to rodzicom. Chcesz aby zeszyt był określonych wymiarów np. A4 w kratkę (taki rozmiar często ułatwia wklejanie kart pracy)? Napisz to (więcej o zeszycie logopedycznym i jego zaletach przeczytasz tutaj). Chcesz, aby dziecko nie opuszczało zajęć logopedycznych? Poinformuj rodzica, kiedy się one odbywają. Jednym słowem – właściwa komunikacja z rodzicami pomaga.

Staraj się być dostępna dla rodziców. Organizuj dla nich konsultacje (jeżeli nie spotykasz się z nimi w ciągu swojej pracy w przedszkolu). Mów o planie terapii, postępach dziecka, efektach pracy, założonych celach terapeutycznych, przekazuj kolejne wskazówki, ćwiczenia. Ścisła współpraca z rodzicami sprzyja większej efektywności zajęć.

Zasada 5. Współpraca z nauczycielami

W zależności od etapu terapii przekazuj nauczycielom wskazówki, które mogą realizować w ciągu całego nią pobytu dziecka w przedszkolu. Jesteście na etapie utrwalania wywołanych głosek w mowie spontanicznej? To świetna okazja, aby również nauczycielka o tym wiedziała. Dzięki temu, podczas zajęć porannych, popołudniowych (gdy dzieci jest trochę mniej), recytacji wierszyków, śpiewu piosenek, wypowiedzi dziecka będzie zwracała na to uwagę i pomoże przyczynić się do szybszego opanowania przez dziecko nowych umiejętności.

Zasada 6. Chwila refleksji

Znajdź chwilę na to, aby zastanowić się nad formą twoich zajęć, dostosowaniem tej wizji do realnych warunków lokalowych, w których będziesz pracować. Zorganizuj tę przestrzeń, zgromadź niezbędne materiały, pomoce, plansze, przybory. Zastanów się, czy będziesz chciała prowadzić z dziećmi zeszyt logopedyczny – czy też nie. Czy wszystkie dzieci będą miały podobne zabawy w danym dniu np. dzień zabaw słuchowych, dzień ćwiczeń artykulacyjnych?

Zasada 7. Dokumentacja

Tej części nie da się pominąć, niezależnie jaką formę przyjmuje u Ciebie w placówce (tradycyjną papierową czy elektroniczną). Na bieżąco uzupełniaj tematy zajęć w dzienniku. Wówczas nie będziesz miała trudności z uzupełnieniem rubryk np. „uwagi”, „ćwiczenia”. Jeśli nie możesz tego robić od razu – posłuż się swoimi notatkami i zapisuj na zajęciach, to co przyda Ci się później podczas uzupełniania dokumentacji. Bo pamięć ulotną bywa 🙂

To trudne, wiem. Ale polecam Ci zapisać chociaż jedno krótkie zdanie np. utrwalanie głoski s w nagłosie, kontynuacja. A może zanotujesz coś na temat pracy dziecka np. Klara odmawia współpracy na zajęciach. Uwierz mi, to na prawdę pomaga. Zwłaszcza wtedy, gdy dziecko kolejnym razem zapomni przynieść zeszytu, lub Ty z różnych powodów nie masz dostępu do dziennika, aby przypomnieć sobie, nad czym pracowaliście poprzednim razem.

Zaufaj swojej intuicji. A jeśli jeszcze nie wiesz, jaki system pracy będzie najlepszy, zacznij działać. Obserwuj, sprawdzaj, słuchaj potrzeb dzieci, siebie, zmieniaj i znajdź swój logopedyczny złoty środek.

Powodzenia!

Jak Ty sobie radzisz? Zostaw komentarz, chętnie poznam Twoje sprawdzone sposoby na zajęcia logopedyczne w przedszkolu lub szkole.